WwW.Alidauti.tk - Kuptimi i automatizimit

Hyrje në sistemin e dirigjimit dhe rregullimit automatik

Ali Dauti shkolla e mesme ''Sezai Surroi'' Bujanoc ,qershorë 2009

1. Kuptimi i automatizimit

Sistemi, në kuptimin e përgjithshëm paraqet tërësinë e ndarë funksionale të pëbërë nga bashkësia e objekteve, vetitë (parametrat) e caktuara të tij dhe bashkësitë e raporteve të cilat lidhin këto objekte dhe vetitë e tyre. Ato janë p.sh. Sistemi diellor, sistemi nervor, sistemi informativ, sistemi shoqëror, sistemi elktroenergjetik, etj.

Sistemi i prodhimit, paraqet sistemin qëllimin i të cili është prodhimi i substancës në formë të caktuar, energjisë ose sendeve.

Në raportin reciprok me rrethinën, sistemi ka madhësitë hyrëse me të cilat rrehtina ndikon në atë, dhe madhësitë dalëse me të cilat sistemi ndikon në rrehtinë.

Fig.1. Madhësitë hyrëse dhe dalëse të sistemit

Procesi, më thjeshtë mund të definohet si rrjedhë, rrugë dhe mënyrë me të cilën ndërron substanca, energjia ose informacioni.

Procesi në të cilin substanca dhe energjia e ndonjë forme fillestare shëndrrohet në gjysëmprodhime ose prodhime quhet procesi i prodhimit.

Procesi i prodhimit më herët është bërë kryesisht nga puna e muskujve të njeriut, në rastin më të mirë me ndihmën e punës së shtazëve, pra punë të pamekanizuara. Ky proces i prodhimit ka produktivitet të ulët, ndërsa vet prodhimet nuk janë të kualitetit të njejtë.

Në shkallën tjetër të zhvillimit puna e njeritu është plotësuar me punën e makinave dhe paisjeve, por njeriu ende kryente shumë operacione të punës.

Çdo proces të prodhimit e përbëjnë dy pjesë kryesore: sistemi prodhues, i cili e përpunon substancën dhe e transformon në energji, dhe sistemi për udhëheqje të procesit, i cili përcjellë rrjedhën e përpunimit dhe e drejton sipas ligjëve të caktuara dhe nevojave.

Operacionet informative, janë aktivitete me të cilat sigurohet udhëheqëja e procesit e cila mund të ndalohet në këto faza:

- Analiza e gjendjes reale dhe të dëshiruar të sistemit e cila përfshinë përmbledhjen dhe përpunimin e informacioneve për sistemin,

- Vendosmëria për sjelljen e aksioneve në gjendje të dëshiruar,

- Kontrollimi i aktiviteteve përcjellëse

Në prodhimtarinë bashkohore shumica e proceseve plotësisht janë të mekanizuar, që d.m.th. se puna e njeriut është zëvendësuar me punën e makinës. Mekanizmat dhe makinat realizojnë gjitha punët dinamike (lëvizëse) dhe operacionet, ndërsa njeriu kontrollon punën e tyre dhe dirigjon operacionet.

Nëse makina, ndonjë paisje ose procesi prodhues në tërësi nuk kërkojnë kurfarë pjesmarrje të njeriut, për ato thuhet se janë të automatizuara. Ky sistem automatik nënkupton mekanizimin e secilit ose të gjithë procesit, andaj automatizimi në tërësi përfshinë edhe mekanizimin.

Mekanizimi paraqet procesin e zëvendësimit të punës dhe lëvizjeve të njeriut me punën e makinës dhe lëvizjeve mekanike.

Automatizimi paraqet futjen në sistemin prodhues të asi makinave dhe paisjeve automatike të cilat mundësojnë që i tërë procesi prodhues të realizohet pa pjesëmarrjen e njeriut.

2. Rëndësia e automatizimit për rritjen e produktivitetit të punës dhe standardit jetësor të njerzëve

Njëra nga karakteristikat themelore të procesit të prodhimit bashkohor është shkalla e lartë e automatizimit. Në vendet e punës në prodhimatri, tregëti, komunikacion, administratë etj. gjithënjë e më tepër ka makina, ndërsa gjithënjë e më pak fuqi punëtore. Një gjendje e tillë është si pasojë e vetëdijes njerëzore që sa më tepër të shfrytëzoj punën e makinave, që është e natyrshme sepse njeriu është para se gjithash krijuesi i tyre dhe në çdo punë në të cilën lajmërohet rrallë diçka e re është e mundimshme dhe monotone. Përveç kësaj ka edhe arsye tjera të rëndësishme të cilat e nxisin automatizimin. Nevoja për rritjen e shpejtësisë gjithënji më të madhe për të kryer operacionet punuese, kualitetin e tyre, siguria, nevoja për kryerje të punëve në kushte të vështira dhe të rrezikshme për shëndetin dhe jetën e njeriut, etj. gjitha këto janë arsyet për zhvillimin e hovshëm të makinave automatike dhe aplikim masiv të tyre.

Kontributi më i rëndësishëm i automatizimit është humanizimi i punës në prodhimtari. Njeriu lirohet prej punës së rëndë fizike, por edhe psiqike, përmisohen kushtet tekniko-higjienike të punës dhe shkurtohet orari i punës.

Dukria e automatizimit sjellë ndryshime të mësha në aspektin e kualitetit të punës njerëzore. Në procesin e prodhimit të automatizuar njeriut i mbeten ato punë të cilat makinat nuk mund ti kryejnë. Në prodhimin e automatizuar njeriu paraqitet në vendet kyçe të makinave automatike, ku prej tij kërkohet shkathtësi dhe dituri e lartë. Nga ai gjithashtu kërkohet përsosje e vazhdueshme dhe të mësuarit.

Ate që makinat automatike munden ta punojnë pa ndihmën e njeriut jep mundësinë e madhe për eliminimin në tërësi të punës së njerzve në vendet ku ekzistojnë rreziqet për jetë, shfaqëjes së mundësisë për paraqitjen e sëmundjeve profesionale.

Zbulimi i kompjuterëve në të cilët procesi i përpunimit të të dhënave të ndryshme dhe kryerjen e një vargu të operacioneve logjike, automatizimi dukshëm shpejton ardhjen deri te rezultati që dikur është dashur shumë kohë. Sot praktikisht nuk ka lëmi ku kompjuteri elektronik nuk përdoret. Në teknikë shërben gjat projektimit, nga ndërtimtaria deri në qarqet integrale. Në ekonomi shërben për përpunimin e një numri të madh të statistikave dhe shenimeve tjera, në medicinë për përcaktimin e diagnozës, në arkeologji për deshifrimin e shkrimeve të panjohura. Sukseset më të reja në shkencën e astronomisë nuk mund as të paramendohen pa paisjet automatike të kualitetit të lartë dhe kompjuterëve. Kompjuterët aplikohen edhe pë përkthimin automatik të gjuhëve të huaja, që kontribuan në komunikimin e shpejtë ndërmjet njerëzve. Mund të numërohen edhe shumë shembuj të automatizimit në të gjitha sferat e jetës dhe punës njerëzore.

3. Kuptimi i dirigjimit dhe rreugullimit

Produktiviteti i procesit të prodhimit varet prej shumë faktorëve, e veçenarisht prej organizimit të rrjedhës së procesit punues dhe nga organizimi i dirigjimit me atë proces. Si do të zhvillohet një prooces i ndërlikuar varet se si janë të ndara proceset më pakë të ndërlikuara. Kjo duhet të kryhet profesionalisht dhe me kujdes të madhe, nën kontroll të përhershme.

Rrjedha e një procesi të prodhimit me kohën mund të ndryshoj për shkak të pengesave të cilat lajmërohen më së shpeshti në këto dy forma – si ndërrim i parametrave të procesit dhe si çrregullime të jashtme. Që procesi prodhues të zhvillohet sipas rrjedhës me parë të caktuar duhet që ato të dirigjohen

Dirigjimi paraqet bashkësinë e veprimeve me të cilat sigurohet rrjedha e caktuar e procesit të punës në kushtet e çrregullimeve.

Pyetja e dirigjimit të organizuar sot është i ndërlikuar. Zhvillimi i shkencës dhe teknikës jep mundësi të qasjes së këtyre problemeve. Andaj lajmërohet një shkencë e re – shkenca mbi dirigjimin ose Kibernetika.

Në numër të madhë të rasteve rrjedha e ndonjë procesi prodhues është e caktuar me vlerat e ndonjë madhësie fizike (p.sh. temperaturës, shpejtësisë këndore, tensionit, procesit, etj) dhe se detyra e dirigjimit të proceseve të këtilla vihet në rregullimin automat të madhësisë fizike. Me rregullim këtu nënkuptohet mbajtja e ndonjë madhësie fizike në vlerat e dëshiruara.

Në mes të sistemit të dirigjimit automatik dhe sistemit të rregullimit auto matik nuk ka dallim të dukshëm në principin e punës, ashtu që për analizë edhe njërit sistem edhe tjetrit praktikisht aplikohet teoria e njëjtë dhe nocionet e njëjta themelore.

4. Kuptimi i sistemit të dirigjimit automatik (SDA) dhe sistemi i rregullimit automatik (SRRA)

Stabilimenti teknologjik, pjesa e tij, ose një paisje teknike në të cilën duhet të mbahet regjimi nominal i punës parqet objektin e dirigjimit. Dirigjimi automattik nënkupton dirigjimin me objektin pa pjesëmarrjen e drejtëpërdrejt të njeriut. Paisja e dirigjimit automatik është mjet teknik e cila realizon dirigjimin automatik.

Objekti i dirigjuar dhe paisja automatike dirigjuese paraqesin tërësinë dhe përbërjen sistemine dirigjimit automatik.

Sistemi i dirigjimit automatik i nënshtrohet pengesave të ndryshme nga jashtë dhe nga brenda. Me pengesa të jashtme nënkuptohet veprimi i mjedisit të jashtëm ose paisjes e cila nuk është pjesa e sistemit. Pengesat e brendshme paraqesin ndikimin e njërës pjesë të sistemit të dirigjimit automatik në tjetrin.

Madhësi të procesave që më shpesh rregullohen janë: temperatura, presioni, rrjedha, niveli, vlera pH, koncetrimi i gazit etj.

Dallimi në mes udhëheqjes manualisht dhe udhëheqjes së mekanizuar është treguar në fig.2 për shembull mbajtja e rrjedhës së fluidit (Q) nëpër gyp-përcjellës.

Fig.1.2 Udhëheqja manuale dhe e mekanizuar

Në fig. 2 a) është treguar udhëheqja manuale, ku njeriu vazhdimisht e përcjell rrjedhën x, i cili ndërron shkakun e pengesës (Z) dhe me fuqinë e muskujve ë ij këtë madhësi e mbanë në vlerën e dëshiruar Q₀.

Në fig. 2 b) është treguar se çfarë udhëheqje të mekanizuar njeriu edhe më tej duhet ta përcjell rrjedhën, por atë vlerë e mban me ndihmën p.sh. bë elektromotor të mekanizuar të repartit (M). Njeriu me këtë është liruar drejtpërdrejt nga puna fizike, por edhe më tej pandërprerë merr pjesë në udhëheqje të procesit.

Varësisht nga ajo se në çfarë mase matet puna psikike e njeriut zëvendësuar me punën e makinës ose paisjes, dallohen disa shkallë të automatizimit.

Gjatë automatizimit të pjesërishëm vetëm një pjesë e operacioneve të procesit i është besuar sistemit për udhëheqje. Një shembull i këtij automatizimi i ashtuquajtur udhëheqja (dirigjimi) i procesit sipas programit të dhënë është dhënë në fig. 3 a). Këtu sinjalet për dirigjim shkaktohen me paisjen e veçant sipas programit të caktuar i cili paraprakisht është i dhënë.

Sistemi përbëhet nga objekti i dirigjimit (procesi) të paisjes programuese (P_r), paisjes së repartit (P_u) dhe paisjes ekzekutive (I_u).

fig 3.tif

Fig. 3 Automatizimi i pjesërishëm

Rrjedha e procesit është paraprakisht e caktuar me programin i cili është i shkruar në pasijen programore dhe i cili përmes paisjes së repartit dhe paisjes ekzekutive dirigjon rrjedhën e procesit. Madhësia Y_o është sinjal i udhëheqjes.

Këto sisteme janë të hapura, nuk përcjellin gjendjen e madhësive dalëse të procesit dhe kjo në të vërtetë është karakteristika themelore e tyre si dhe mangësia.

Diç më e ndërlikuar është automatizimi i udhëheqjes së procesit prodhues të ç’rregullimeve të kompenzuara. Kjo mënyrë e udhëheqjes ndryshe quhet edhe udhëheqja para. Gjithë sistemi këtu përbëhet nga objekti i dirigjimit, njësisë për udhëheqje dhe paisjes ekzekutive.

Ç’rregullimi i jashtëm Z_p përmes procesit ndikon në madhësinë dalëse (x), e kjo në këtë rast është rrjedha e fluidit, duke shkaktuar shmangien e saj nga vlera e kërkuar. Vlera e ç’rregullimit gjatë së cilës kemi vlerën e kërkuar të njësisë dalëse, i jepet njësisë për udhëheqje si vlerë e dhënë (Z_o) dhe kjo vlerë në hyrje të njësisë për udhëheqje gjithnjë krahasohet me vlerën e vërtetë të ç’rregullimit (Z_p). Dallimi i tyre e bartë rrjedhln e procesit madhësia e rregulluar (x) këtu është niveli i lëngut (h). Në të ndikojnë dy madhësi:

Mbzshja e lëngut (Q_d), e cila paraqet madhësinë e parë të ç’rregullimit (Z_p1) dhe zbrazja e lëngut (Q_o)e cila paraqet madhësinë e dytë të ç’rregulluar (Z_p2).

Është e qartë se niveli do të jetë konstant nëse mbushja do të jetë e barabart me zbrazjen. Nëse lajmërohet ndryshimi njësia e udhëheqjes do të reagoj ashtu që do t’i dërgoj sinjal motorit të repartit që ta hapë ose të mbyllet ventili, varësisht nga shenja e ndryshimit.

Gjatë automatizimit të plotë të gjitha infomacionet operative të rëndësishme për rrjedhën normale të procesit barten edhe përpunohen me ndihmën e sistemit për udhëheqje.

fig5a.tif Në fig.5a është treguar shembulli i automatizimit të plotë të mbajtjes së rrjedhës Q.

Fig.5a

Sistemi për udhëheqje këtu kontrollon gjendjen e madhësisë dalëse të zgjedhur të procesit (x=Q) dhe e mbanë vlerën e saj të dhënë ashtu që ndaj saj e udhëheq rrjedhën e procesit. Njeriu në atë rast e mban vetëm rregullsinë e pasijes prodhuese të sistemit dhe sistemi pa udhëheqje i cili sipas nevojës i kyq dhe i ç’kyq. Element i rëndësishëm i sistemit për udhëheqje këtu është rregullatori (R). Ai pranon informacion për madhësinë dalëse (gjegjësisht shmagien e saj nga vlera e dhënë (x_o) dhe dërgon sinjal përkatës të udhëheqjes (Y_o) paisjes së repartit e cila e fut në lëvizje paisjen egzekutive (I_u) me qëllim të rregullimit të madhësisë dalëse në vlerën e kërkuar. Bllokskema e thejshtëzuar e këtij sistemi është dhënë në fig.5b.

fig5b.tif

Fig.5b

Gjatë sistemit të till të dirigjimit automatik sistemi i prodhimit dhe sistemi për udhëheqje (paisja e dirigjimit automatik) reciprokisht janë të lidhura në rreth. Një qark i till quhet qarku rregullues. Mundësia e tejkalimit të mbyllur të sistemit të tërsishëm është kusht kryesor për udhëheqjen e madhësisë dalëse.

Një udhëheqje e tillë quhet rregullim dhe aplikohet më së tepërmi. Qarqet rregullues janë qarqet me lidhje rivepruese negative dhe karekteristika themelore e tyre është stabilizimi i madhësisë dalëse në vlerën e kërkuar. Ilustrimi i udhëheqjes së procesit sipas madhësisë dalëse është dhënë në shembullin e rregullimit të nivelit të lëngut (figura 6).

fig.6.tif

5. Bllok-skema strukturale e sistemit të dirigjimit automatik

Qarku i përshkuar rregullues është paraqitur në fig.7 në formën strukturale ose të bllokskemës e theksuar në vendet karakteristike dhe në pjesët e qarkut, gjithashtu me vlerat e theksuara në hyrjen dhe daljen të disa pjesëve si dhe me kahjet e tyre të veprimit.

fig.7.tif

Pjesët e qarkut rregullues janë:

OU – objekti i drigjimit (procesi),

x₁ – Madhësia e rregulluar,

MD – Dhënësi matës (senzori),

x₂ – madhësia e rregulluar e transformuar në madhësinë e matur standarde,

MP – Transformuesi matës,

x – Sinjali standard i madhësisë së rregulluar,

ZV – paisja për vlerën e dhënë,

x_O - sinjali i vlerës së dhënë,

K – komparatori (detektori i sinjaleve të gabimit),

x_B – sinjali i gabimit,

R – Rregullatori (elementi i veprimit të rregullatorit),

Y_u – madhësia dirigjuese e rregullatorit,

PU – paisja e repartit,

Y_o – sinjali për udhëheqje,

IU – paisja egzekutuese,

z₁,z₂- ç’rregullimet (pengesat),

y – madhësia hyrëse.

Kjo bllokskemë tregon të gjitha elementet e rëndësishme të sistemit me dirigjim automatik. Në praktikë disa elemente zakonisht janë të bashkuar, ashtu që dhënësi matës dhe transformuesi matës paraqesin një paisje; paisja për vlera të dhëna, koparatori dhe rregullatori gjithashtu shpesh janë një tërsi; paisja e repartit me paisjen egzekutuese shpesh përbëjnë një tërsi. Bllok-skema e thjeshtëzuar atëherë do të duket si në fig 8.

fig8.tif

Fig.8. Bllok-skema e thjeshtëzuar e sistemit të dirigjimit automatik.

6. Disa shembuj të sistemit të automatizimit

Makina me avull dhe pjesët e saj janë bërë të parat objekte të rregullimit. Një nga ato është rregullatori i nivelit të ujit në enë. Detektori i sinjalit të gabimit (sonda) në figurën 9) mat madhësinë e rregulluar, në këtë rast lartësinë e nivelit të ujit në enë. Ate e lëviz organi – ventili që sjell ujin në enë. Ena me avull në këtë rast është objekt dirigjimi.

Ndryshimi i madhësisë së rrjedhës së avullit nga ena në cilindër është pengesa e jashtme kryesore e cila ndikon në objektin e dirigjimit. Kur rrjedha e avullit rritet, përforcohet avullimi i ujit në enë dhe niveli i ujit fillon të zbresë. Atëherë nën ndikimin e gravitetit të tokës, detektori bie më poshtë dhe e hap ventilin rregullues, me çka rritet niveli i ujit në enë andaj niveli kthehet në vlerën fillestare.

fig9.tif

Rregullatori centrifugal i VATIT për shpejtësi të makinës me avull mund të thuhet sse është njëri ndër rregullatorët e parë. Ky është dhënë në fig.10.

Detektori i sinjalit të gabimit është mekanizëm centrifugal. Ai reagon në ndërrimin e shpejtësinë këndore ω. Ashtu që, kur shpejtësia këndore rritet, peshat e mekanizmit centrifugal largohen, lidhësja ngritet përmes spirales lëviz organin rregullues, në këtë rast mbyllësi në gyp për futjen e avullit në makinë. Me këtë zvoglohet ardhja e avullit në cilindër, nga e cila në mënyrë automatike eliminohet rritja e padëshiruar e shpejtësisë këndore. Pengesa kryesore e cila reagon në makinën me avull në këtë rast është ndryshimi i ngarkesës në boshtin e makinës. Kjo është dhënë fig 10.

fig10.tif

Fig.10 Rregullatori centrifugal i shpejtësisë së rrotullimit

Në fig.11 është treguar principi i mbajtjes automatike së kursit të fluturimit të aeroplanit me ndihmën e autopilotit. Këtu si objekt dirigjimi është vet aeroplani. Detektori i sinjalit të gabimit është xhiroskopi (1) me potenciometrin e shëndrrimit të shmangies këndore të lëvizjes së aeroplanit në sinjal elektrik. Amplifikatori (2) dhe elktromotori (3) me reduktorin (4) prodhojnë sinjalin e udhëheqjes (dirigjimit), të cilët ndikojnë në organin rregullues egzekutiv (5).

Xhiroskopi është paisje e cila në princip të inercionit të masave rrotulluese mban konstant drejtimin e dhënë në hapsirë. Për ate gjatë shmangiessë drejtimit të lëvizjes së aeroplanit nga drejtimi i dhënë për ndonjë kënd α, rrëshqitësi i potenciometrit me lëvizje rrethore për xhirosop e lëviz nga pozita fillestare. Si rezultat në hyrje të amplikatorit tensioni është proporcional me këndin α. Tensioni i amplifikuar e fut në lëvizje në elktromotorin 3, i cili përmes reduktorit 4 e fut organin rregullues egzekutiv 5.

Autopiloti është në të vërtet paisje shumë e ndërlikuar i cili në mënyrë automatike e mban jo vetëm drejtimin por edhe lëvizjen e tërsishme e aeroplanit në hapsirë.

fig11.tif

Fig.11. Skema principiele e autopilotit

7. Klasifikimi i sistemit automatik sipas karakterit të brendshëm të procesit dinamik

Sistemi i tërsishëm i dirigjimit automatk ose ndonjë pjesë përbërse e tij mund të tregohet në vizatimin në formë të bllokut i cili ka hyrjen dhe daljen e tij si në fig.12.

fig12.tif

Fig.12. Sistemi (paraqitja e thjeshtësuar)

Gjatë punës së sistemit të vlerave hyrëse dhe dalëse të disa blloqeve x(t) dhe y(t) ndryshojnë në kohë. Dinamika e procesit të përpunimit të sinjalit në bllokun e dhënë mund të paraqitet me ndonjë barazi ose me ndonjë karakteristikë të inçizuar eksperimentalisht, e cila jep lidhjen në mes ndryshores hyrëse x(t) dhe ndryshorës y(t).

Bashkësia e barazive dhe karakteristikave e të gjitha blloqeve përshkruan sistemin e tërsishëm dinamik të dirigjimitautomatik.

Kriteriumet sipas së cilave bëhet ndarja e sistemit automatik sipas karakterit dinamik të procesit, si dhe bartjae informacioneve në mes blloqeve janë në vijim.

1- Kontinuiteti interaktiv dhe i informacionit në mes ndryshoreve (hyrje – dalje) dhe

2- Lineariteti i barazisë e cila i përshkruan dinamikën e procesit.

Sipas kriteriumit të parë sistemet e dirigjimit automatik ndahen në sisteme kontinuale ( të pandërprera) dhe sisteme diskrete ( impulsive dhe digjitale)

Sipas kriteriumit të dytë secila nga klasat e cekura të sistemeve automatike ndahet në lineare dhe jo lineare.

Sistemet kontinuale të dirigjimit automatik janë ato sisteme te të cilat të gjitha ndryshoret janë funksione të pa ndërprera të kohës. Në fig.13 janë treguar disa karakteristika të pa ndërprera statike.

fig 13.tif

Fig 13.

Sistemet diskrete të dirigjimit automatik janë ato sisteme te të cilat së paku në një vend të interaksionit ose bartjes së informacionit në mes ndryshoreve realiohet në intervale të kohës.

fig 14.tif

a) Lineare b) jolineare me ngopje c) jolineare me histerezë

Fig. 14 Shembuj të karakteristikave statike të pandërprera

MESAZHET

Short Message Service (SMS), është komunikimi tekst shërbimin komponent e telefonit, internetit apo sisteme të komunikimit celular, duke përdorur të komunikimit të standardizuar protokolle që lejojnë shkëmbimin e mesazheve tekst të shkurtër midis linjës fikse ose pajisje të telefonisë celulare. SMS mesazheve tekst është më gjerësisht të përdorur të dhënat e aplikimit në botë, me 2.4 miliardë përdorues aktiv, ose 74% e të gjithë abonentëve të telefonisë mobile. [citim i duhur] SMS term është përdorur si një sinonim për të gjitha llojet e mesazheve tekst të shkurtër, si dhe si aktivitet përdorues vetë në shumë pjesë të botës.

SMS përdoret si në aparate moderne ishte me origjinë nga telegraphy radio në pagers memo radio duke përdorur protokollet e standardizuara telefonit dhe të përcaktuara më vonë si pjesë e Sistemit Global për Mobile Communications seri (GSM) e standardeve në 1985 [1] si një mjet për dërgimin e mesazheve deri në 160 karaktere [2], për në dhe nga aparate mobile GSM. [3] Që nga atëherë, mbështetje për shërbimin është zgjeruar për të përfshirë teknologjitë e tjera të lëvizshme si ANSI rrjetet CDMA dhe Digital AMPS, si dhe satelitore dhe rrjetet fiks. [citim duhur] Shumica e porosive SMS janë mesazhe mobile-me-celular tekst pse standard mbështet lloje të tjera të transmetimit të mesazheve si.

Përmbajtje

    * 1 Historia
          o 1,1 koncepti fillestar
          o 1.2 Zhvillimi i hershëm
          1,3 o Mbështetje në arkitektura të tjera
          1,4 o Implementimi hershëm
          1,5 o Tekst i mesazheve jashtë GSM
          1,6 o SMS sot
    * 2 Detajet teknike
          o 2,1 GSM
          o 2,2 Message size
          o 2,3 SMS Gateway ofruesit e
          o 2,4 ndërlidhjen me rrjete të tjera
          2,5 o komandat AT
          2,6 o mesazhe Premium-vlerësuarat shkurtër
          2,7 o SMS në rrjetet e telefonisë satelitore
          o 2,8 Vulnerabilities
                + 2.8.1 spoofing SMS
    * 3 Shërbimet e urgjencës
    * 4 Shiko edhe
    * 5 Referencat
    * 6 Lidhje të jashtme

[Redaktoni] Historia
[Redaktoni] Koncepti fillestare
SMS porosie mujore në SHBA (miliardë)

Ideja e shtuar tekst mesazheve të shërbimeve të përdoruesve mobil nuk është e shpeshtë në shumë komunitete e shërbimeve të komunikimit mobil në fillim të viteve 1980. Planin e parë të veprimit të Grupit të GSM CEPT, të miratuar në dhjetor 1982, kërkuan "The shërbimet dhe objektet e ofruara në rrjetet publike telefonike kaloi dhe të dhënat publike të rrjeteve ... duhet të jenë në dispozicion në sistemin celular". [4] Ky objektiv përfshin shkëmbimin e mesazheve tekst në mënyrë të drejtpërdrejtë midis stacioneve mobile, ose të transmetohet nëpërmjet Message Trajtimi Sistemet gjerësisht në përdorim që nga fillimi i viteve 1980. [5]

Koncepti SMS është zhvilluar në bashkëpunim franko-gjermane e telefonisë celulare në 1984 nga Friedhelm Hillebrand dhe Bernard Ghillebaert. [6] Risi në SMS është i shkurtër. GSM është e optimizuar për telefoninë, pasi kjo ishte identifikuar si zbatimin e tij kryesore. Ideja kryesore për SMS është që të përdorin këtë sistem telefonisë-optimizuar, dhe për të transportuar mesazhe në rrugë të sinjalizuar të nevojshme për kontrollin e trafikut të telefonisë gjatë periudhave kohore kur nuk ka sinjalizim në trafik ekzistonte. Në këtë mënyrë, burimet e papërdorur në sistem mund të përdoret për të transportuar mesazhe me kosto minimale. Megjithatë, ishte e nevojshme për të kufizuar kohëzgjatjen e mesazhe për 128 bytes (përmirësuar më vonë në 140 bytes, ose 160 shtatë-bit karaktere) në mënyrë që mesazhet të mund të përshtaten në formatet ekzistuese sinjalizuar.

Ky koncept lejohet SMS për t'u zbatuar në çdo stacion të lëvizshëm nga përditësimin e softuerit të saj. Ky koncept ishte i dobishëm për zbatimin e SMS në çdo stacion të lëvizshëm prodhuar ndonjëherë dhe në çdo rrjet nga ditët e para. Për këtë arsye, një bazë të madhe të terminaleve SMS aftë dhe rrjetet ekzistuar kur përdoruesit filloi të shfrytëzojë SMS. [7] Një element i ri ishte një rrjet të nevojshme të specializuara të shkurtër shërbim mesazh qendër, dhe enhancements u kërkohet të kapacitetit të radios dhe të transportit të rrjetit të infrastrukturës për akomoduar në rritje të trafikut SMS.
[Redaktoni] Zhvillimi i hershëm

Zhvillimin teknik i SMS është një bashkëpunim shumëkombëshe në mbështetje të kuadrit të standardeve të organeve, dhe përmes këtyre organizatave të teknologjisë u bërë të lirë në dispozicion për të gjithë botën. Kjo është e përshkruar dhe të mbështetur me dëshmi në seksionet e mëposhtme. [8]

Propozimin e parë e cila ka iniciuar zhvillimin e SMS është bërë nga një kontribut të Gjermanisë dhe Francës në takimin e grupit GSM në shkurt të vitit 1985 në Oslo [9]. Ky propozim është elaboruar më tej në GSM nëngrup WP1 Services (Kryetar Martine Alvernhe, France Telecom) në bazë të një kontribut nga Gjermania. Ka pasur edhe diskutime fillestar në nëngrupin aspektet WP3 rrjetit të kryesuar nga Jan Audestad (Telenor). Rezultati ishte miratuar nga grupi GSM kryesore në një dokument të '85 qershor e cila është shpërndarë në industri. [10] Dokumentet të dhëna mbi SMS ishin përgatitur nga Friedhelm Hillebrand (Deutsche Telekom) me kontribute nga Bernard Ghillebaert (France Telecom).

SMS është konsideruar në grupin GSM kryesore si një shërbim të jetë e mundur për sistemin e ri dixhital celular. Në GSM dokument "Shërbimet dhe Objektet duhet të sigurohet në sistemin GSM", [1] dy celular-celular-origjinën dhe ndërpritet mesazhe të shkurtra të paraqiten në tabelën e teleservices GSM.

Diskutimet mbi shërbimet GSM janë konstatuar në rekomandimin GSM 02,03 "TeleServices mbështetur nga një PLMN GSM" [11] Këtu një përshkrim rudimentare e tre shërbimeve të ishte dhënë.:

   1. Short mesazh Mobile ndërprerë (SMS-MT) / Point-to-Point: aftësia e një rrjeti për të transmetuar një Short Message të një telefoni celular. Mesazhi mund të dërgohen me telefon ose nga një aplikim të software.
   2. Short mesazh Mobile Origjinën (SMS-MO) / Point-to-Point: aftësia e një rrjeti për të transmetuar një Short Message dërguar nga një telefon celular. Mesazhi mund të dërgohet në një telefon ose në një aplikim të software.
   3. Short mesazh Cell Broadcast.

Materiali i përpunuar në GSM dhe nëngrup i saj WP1 është dorëzuar në pranverë të vitit 1987 në një trup të ri të quajtur GSM IDEG (Zbatimin e ekspertëve Shërbimet e të Dhënave dhe telematik Group), i cili kishte fillimit të saj Maj 1987 nën kryesinë e Friedhelm Hillebrand (gjermanisht Telekom ). Sot teknik standard i njohur është krijuar kryesisht nga IDEG (më vonë WP4) si dy rekomandime GSM 03.40 (të dy shërbimeve të pikë-për-pikë bashkohen së bashku) dhe GSM 03.41 (transmetohet qelizës).

WP4 krijuar një grup Hartimi Mesazh Trajtimi (DGMH), e cila ishte përgjegjëse për specifikimin e SMS. Finn Trosby of Telenor kryesoi grupin e draftit të parë përmes saj 3 vjet, në të cilin dizajni i SMS u krijua. DGMH kishte rreth 5-8 pjesëmarrësve, dhe Finn Trosby përmend si kontribues të madh Kevin Holley, Eija Altonen, Didier Luizard dhe Alan Cox. Plani i veprimit i parë [12] përmend për herë të parë Specifikimet teknike 03,40 "teknike Realizimi i Short Message Service". redaktor përgjegjës ishte Finn Trosby. Drafti i parë dhe shumë rudimentare të specifikimit teknik është kompletuar në nëntor 1987 [13]. Megjithatë, harton të dobishme për prodhuesit e ndjekur në një fazë të mëvonshme në periudhën. Një përshkrim të plotë të punës në këtë periudhë është dhënë në [14].

Puna në draft specifikimit të vazhdueshme në vitet në vijim disa, ku Kevin Holley e Cellnet (tani Telefonica O2 UK) ka luajtur një rol kryesor. Përveç përfundimit të specifikimit kryesore GSM 03,40, specifikimet e detajuara protokoll mbi sistemin interfaces e nevojshme edhe për të përfundojë.
[Redakto] Përkrahja në arkitektura të tjera

Zbatim Mobile Part (MAP) të protokollit SS7 përfshirë mbështetje për transportin e Messages Short përmes Rrjetit Qendror nga fillimi i tij. [15] Faza MAP 2 mbështetje të zgjeruar për SMS duke futur një kod të veçantë operacion për Mobile ndërprerë Short Message transportit. [16] Që Faza 2, nuk ka pasur ndryshime në Short Message paketa operacion në MAP, edhe pse paketa të tjera operacion janë zgjeruar për të mbështetur CAMEL kontrollin e SMS.

Nga 3gpp Shtyp 99 dhe 4 e tutje, Faza CAMEL 3 futur aftësinë për Network inteligjent (IN) për të kontrolluar aspekte të Short Message Service Origjinën Mobile, [17] ndërsa Faza CAMEL 4, si pjesë e publikimit 3GPP 5 e në vazhdim, siguron NE me aftësinë për të kontrolluar shërbimin e ndërprerë Mobile. [18] CAMEL lejon gsmSCP për të bllokuar dorëzimin (OT) ose ofrimit (MT) e Messages Short, mesazhet e rrugë në destinacione të tjera se sa që specifikuar nga përdoruesi, dhe do të kryejë të vërtetë me kohë të faturimit për përdorimin e shërbimit. Para se të standardizuar kontrollin CAMEL e Short Message Service, në kontrollin e mbështetur në zgjerimet shitësi kaloni specifike në Pjesën Network inteligjent Application (INAP) e SS7.
[Redaktoni] Implementimi hershëm

E para mesazh SMS [19] ishte dërguar në lidhje me rrjetin GSM Vodafone në Mbretërinë e Bashkuar më 3 dhjetor 1992, nga Neil Papworth e Sema Group (tani Airwide Solutions) duke përdorur një kompjuter personal me Richard Jarvis e Vodafone duke përdorur një celularin 901 Orbitel. Tekstin e mesazhit ishte "Gëzuar Krishtlindjet". [20]

Operacioni i parë komercial të një qendër të shërbimit të shkurtër mesazh (viruset), ishte nga Aldiscon (tani Acision) me Telia (tani TeliaSonera) në Suedi në vitin 1993 [21], e ndjekur nga Flotës Call (tani Nextel) [citim i duhur] në SHBA, Telenor në Norvegji [citim i duhur] dhe BT Cellnet (tani O2 UK) [citim i duhur] më vonë në vitin 1993. Të gjitha instalimet e parë e porta SMS ishin për njoftime të rrjetit dërguar në telefonat mobil, zakonisht për të informuar e mesazheve mail zë. E para shitet komercialisht shërbimin SMS është ofruar për konsumatorët, si një tekst person-to-person mesazheve të shërbimit nga Radiolinja (tani pjesë e Elisa) në Finlandë në vitin 1993. Shumica e aparate telefoni celular GSM në fillim nuk e ka mbështetjen e aftësisë për të dërguar SMS text messages, dhe Nokia ishte prodhuesi i vetëm celularin totale e të cilave telefon GSM linjë në 1993 mbështetur user-dërgimin e SMS text messages.

Rritja fillestare ishte i ngadaltë, me klientët në 1995 dërguar në mesatare vetëm 0.4 mesazhe për konsumator e re në muaj. [22] Një faktor në takeup ngadaltë e SMS ishte se operatorët ishin të ngadalshëm për të ngritur sistemet e akuzuar, sidomos për abonentët me parapagesë, dhe për të eleminuar mashtrim faturimin e cila ishte e mundur duke ndryshuar parametrat viruset në celular individuale për përdorimin e SMSCs të operatorëve të tjerë [citim i duhur].

Me kalimin e kohës, kjo çështje u eliminua nga faturimit kaloni në vend të faturimit në viruset dhe me karakteristika të reja brenda SMSCs të lejojë bllokimin e përdoruesve të huaj celular dërgimin e mesazheve nëpërmjet saj. Deri në fund të 2000, numri mesatar i mesazheve arriti në 35 për përdoruesit në muaj, [22] dhe nga ditën e Krishtlindjeve 2006, mbi 205 milionë mesazhe janë dërguar në Britani të Madhe vetëm. [23]

Kjo është pohuar gjithashtu se fakti që konsumatorët të roaming, në ditët e para, të marra rrallë faturat për SMS e tyre pas pushimeve jashtë vendit kishte një të rritur në tekstin e mesazheve si një alternativë për thirrjet zanore. [Citim i duhur]
[Redaktoni] Tekst i mesazheve jashtë GSM

SMS është projektuar fillimisht si pjesë e GSM, por tani është në dispozicion në një gamë të gjerë të rrjeteve, duke përfshirë rrjetet 3G. Megjithatë, sistemet jo të gjithë tekstin e mesazheve SMS të përdorni, dhe disa Implementimi dukshëm alternative e konceptit të përfshijnë SkyMail J-Phone and Mail të shkurtër NTT Formatet e, si në Japoni. Email mesazheve nga telefonat, si popullarizuar nga NTT mode-së i pranueshëm dhe RIM BlackBerry, edhe zakonisht përdor protokollet standarde të tilla si SMTP mail mbi TCP / IP.
[Redaktoni] SMS sot

Në vitin 2008, 4100000000000 text messages SMS u dërguan. SMS është bërë një industri masive komerciale, me vlerë mbi 81 miliardë dollarë globalisht që nga 2006. [24] Çmimi global mesatar për një mesazh SMS është 0,11 dollarë, ndërsa rrjetet mobile ngarkuar njëri-pagesa të tjera të vij e të paktën $ 0.04US kur lidh në mes të ndryshme rrjetet e telefonisë [citim i duhur]. SMS është relativisht popullor në Evropë, Azi dhe Australi dhe më pak në Amerikën e Veriut.

[Redakto] Detajet teknike
[Redaktoni] GSM
Artikulli kryesor: Short shërbim mesazh realizimi teknik (GSM)

Të shkurtër Message Service - Point to Point (SMS-PP) është definuar në rekomandim GSM 03,40 [3] GSM 03,41 përcakton Short Message Service -. Cell Broadcast (SMS-CB), e cila lejon mesazhet (reklamat, të informimit publik, etj ) që do të transmetohet të gjithë përdoruesit e telefonisë së lëvizshme në një zonë të caktuar gjeografike. [25]

Mesazhet janë dërguar në një qendër të shkurtër mesazh shërbim (viruset), që parashikon një "dyqan dhe përpara" mekanizëm. Kjo përpjekje për të dërguar mesazhe të marrësit SMSC së. Në qoftë se një marrës nuk është e arritshme, në rradhë të SMSC mesazhin për më vonë rigjykuar. [26] Disa SMSCs gjithashtu të sigurojë një "përpara dhe të harrojmë", opsion kur transmetimi është gjykuar vetëm një herë. Të lëvizshme ndërpritet (MT, për mesazhet e dërguara në një receptor telefoni celular) dhe celular me origjinë (MO, për ata të dërguar nga celularin celular) operacione janë të mbështetur. Mesazh dorëzimit është "përpjekje më të mirë", kështu që nuk ka garanci se një mesazh i vërtetë do të dorëzohet për marrësit e saj, por vonesa ose i plotë humbjen e një mesazhi është e pazakontë. Përdoruesit mund të kërkojë raporte të dërgimit për të konfirmuar se të arrijnë mesazhe marrësit e synuar, ose nëpërmjet parametrat SMS e telefonave më moderne, ose nga prefixing çdo mesazh me * 0 # ose * N #. EEE
[Redaktoni] Message size

Transmetimin e mesazheve të shkurtra midis viruset dhe celularit është bërë sa herë duke përdorur Zbatim Mobile Part (MAP) të protokollit SS7. Mesazhet janë dërguar me OT MAP-dhe operacionet e MT-ForwardSM, të cilit payload gjatësi është e kufizuar nga kufizimet e protokollit sinjalizuar për të pikërisht 140 octets (140 octets = 140 * 8 = 1120 bit bit). Mesazhet shkurtër mund të jetë e koduar duke përdorur një shumëllojshmëri të shkrimit:. default GSM 7-bit alfabetit, 8-bit të dhënave alfabetit, si dhe 16-bit UTF-16 alfabetit [27] Në varësi të cilën alfabetin e parapaguesit ka konfiguruar në celularin , kjo çon në maksimum madhësive të individit të shkurtër mesazhin e karaktereve 160 7-bit, 140 karaktere 8-bit, ose 70 karaktere 16-bit (përfshirë edhe hapësira). GSM 7-bit support alfabet është i detyrueshëm për celular GSM dhe elementet e rrjetit, [27], por karaktere në gjuhë të tilla si arabe, kineze, koreane, gjuhët japoneze ose cirilik alfabetin (p.sh. ruse, serbe, bullgare, etj) duhet të jetë e koduar duke përdorur 16-bit UTF-16 encoding karakter (shih Unicode). Kurs të dhënave dhe metadata të tjera është shtesë të madhësisë payload.

përmbajtje të mëdha (concatenated SMS, SMS multipart ose segmentuar, ose "SMS e gjatë") mund të dërgohen duke përdorur mesazhe të shumta, në të cilin rast çdo mesazh do të fillojë me një kokë të dhënat e përdoruesit (UDH) përmban informacion të segmentimit. Që UDH është pjesë e payload, numrin e shkronjave në dispozicion në segment është më e ulët: 153 për 7-bit encoding, 134 për 8-bit encoding dhe 67 për 16-bit encoding. Celularin marrjen është përgjegjës për reassembling mesazhin dhe prezantimin e tij të përdoruesit si një mesazh të gjatë. Ndërsa teorikisht standard lejon deri në 255 segmente, [28] 6 deri në 8 mesazhet segment janë maksimale praktike, dhe mesazhe të gjatë janë faturuar shpesh si ekuivalent për SMS mesazhe të shumta. Shih SMS concatenated për më shumë informacion. Disa ofruesve të kanë ofruar skemat e gjatësi të orientuara nga çmimi për mesazhe, megjithatë, kjo dukuri është e zhdukur.
[Redaktoni] SMS Gateway ofruesit e
Ky seksion nuk citojnë asnjë referenca apo burime.
Ju lutemi të ndihmojë në përmirësimin e këtij neni, duke shtuar citate në burime të besueshme. material Unsourced mund të sfidohet dhe të hiqet. (Qershor 2008)

portë SMS ofruesit të lehtësuar trafikun SMS midis bizneseve dhe konsumatorë të telefonisë mobile, duke përfshirë mesazhet e misionit-kritike, SMS për ndërmarrjet, ofrimin e përmbajtjes, dhe shërbimeve zbavitëse që përfshijnë SMS, p.sh. TV votimit. Duke marrë parasysh punën e SMS mesazheve dhe kosto, si dhe nivelin e shërbimeve të mesazheve, portë SMS ofruesit mund të klasifikohen si bashkime apo SS7 ofruesit.

Modeli i Agregat është i bazuar në marrëveshjet e shumta me transportuesit celular për të shkëmbyer dy rrugë trafikut të SMS brenda dhe jashtë SMSC të operatorit, i njohur gjithashtu si model përfundimin lokale. Bashkime nuk kanë qasje të drejtpërdrejtë në protokollin SS7, e cila është protokoll ku SMS mesazhet janë të shkëmbyera. SMS porositë janë dorëzuar për viruset e operatorit, por nuk celularin e parapaguesit: i SMSC kujdeset për trajtimin e mëtejshëm të mesazhit përmes rrjetit SS7.

Një tjetër lloj i provider SMS portë është i bazuar në SS7 lidhjes në rrugë SMS mesazheve, i njohur gjithashtu si model përfundimin ndërkombëtare. Përparësia e këtij modeli është aftësia për të dhënave rrugë drejtpërdrejt përmes SS7, i cili i jep kontrollin e ofruesit të përgjithshëm dhe dukshmërinë e rrugës të plotë gjatë SMS kurs. Kjo do të thotë SMS porosi mund të dërgohet direkt në dhe nga përfituesit, pa pasur nevojë të shkojë nëpër SMSCs të operatorëve të tjerë mobil. Prandaj, është e mundur për të shmangur vonesat dhe humbjet mesazh, duke ofruar garanci të plotë shpërndarjen e mesazheve dhe optimizuar kurs. Ky model është veçanërisht efikase kur përdoret në misionin e mesazheve SMS-kritike dhe të përdorura në fushën e komunikimit të korporatës.
[Redaktoni] ndërlidhjen me rrjete të tjera

Message Service Qendrat komunikojnë me Rrjetin Land Publik Mobile (PLMN) ose PSTN nëpërmjet QSHM Interworking dhe Gateway.

Subscriber-origjinën mesazhe janë transportuar nga një celularësh në një qendër të shërbimit, dhe mund të jenë të destinuara për përdoruesit e internet, abonentë në një rrjet fiks, ose të vlerës së shtuar Service Providers (VASPs), i njohur edhe si kërkesë-ndërprerë. Subscriber-ndërpritet mesazhet janë transportuar nga Qendra e Shërbimit për të celularit destinacion, dhe mund të vijnë nga përdoruesit celular, nga abonentë rrjetit fiks, apo nga burime të tjera të tilla si VASPs.

Në disa transportues jo-abonentë mund të dërgojnë mesazhe në telefon një abonent të përdorur një portë Email-to-SMS. Përveç kësaj, transportuesit shumë, duke përfshirë edhe AT & T, T-Mobile [29], Sprint [30], dhe Verizon Wireless [31], ofrojnë mundësinë për të bërë këtë nëpër faqet e tyre përkatëse.

Për shembull, një AT & T parapagues i të cilit numri i telefonit ishte 555-555-5555 do të merrni e-mail nga 5555555555@txt.att.net si mesazhe me tekst. AT & T abonentë lehtë mund të përgjigjeni këtyre mesazheve SMS, dhe përgjigjen SMS është kthyer në adresën e-mail origjinal. Dërguar një email tek SMS është pa pagesë për dërguesit, por marrësi është subjekt i akuzave të ofrimit të standardeve. Vetëm e para 1600 karaktere të një mesazh e-mail mund të dorëzohen në një telefon, dhe vetëm 160 karaktere mund të jetë dërguar nga një telefon.

Text-enabled fixed-line aparate janë të detyruar të marrin mesazhe në format tekst. Megjithatë, mesazhet mund të dorëzohen në jo-telefonat aktivizuar duke përdorur text-to-fjalimin e konvertimit. [32]

Mesazhet shkurtër mund të dërgoni përmbajtje binar të tilla si ton-zilet apo logot, si dhe të Mbi-ajër programimit (OTA) ose të dhënave të konfigurimit. përdor të tilla janë një zgjatje shitës-specifike të specifikimit GSM dhe ka standarde të shumëfishta konkurruese, edhe pse Messaging Smart Nokia është e zakonshme. Një mënyrë alternative për dërgimin e përmbajtje të tillë binar i mesazheve EMS, i cili është i standardizuar dhe nuk varet nga shitësit.

SMS është përdorur për M2M (Machine për Machine) e komunikimit. Për shembull, nuk është një makinë LED ekran të kontrolluara nga SMS, dhe disa kompani përdorin gjurmimin e automjeteve për transport SMS dhënat e tyre apo nevojat telemetrisë. përdorimin SMS për këto qëllime është ngadalë duke u zëvendësuar nga shërbimet GPRS për shkak të kostos së tyre të ulët në përgjithësi [citim i duhur]. GPRS është ofruar nga lojtarët e telekomit të vogël si një rrugë e dërgimit të SMS tekst për të ulur koston e SMS texting ndërkombëtarisht. [33]
[Redaktoni] komandat AT

Shumë njësi mobile dhe satelitore bejme mbështesin pranimin dhe dërgimin e SMS duke përdorur një version i zgjeruar i vendosur komanda Hayes, një gjuhë të veçantë komandë zhvilluar fillimisht për modem Smartmodem Hayes 300-baud në 1977. [citim i duhur]

Lidhja në mes të pajisjes fundore, dhe transmetues mund të realizohen me një kabllo serik (p.sh. USB), një lidhje Bluetooth, një lidhje infra të kuqe, etj përbashkëta komandat AT përfshijnë AT + CMGS (dërguar mesazh), AT + CMSS (dërgojë mesazh nga storage), AT + CMGL (mesazhe listën) dhe AT + CMGR (mesazh lexuar). [34]

Megjithatë, jo të gjitha pajisjet moderne mbështetjen e marrjes së mesazheve në qoftë se magazinimit mesazh (për shembull memorie të brendshme të pajisjes së) nuk është i arritshëm duke përdorur komandat AT.
[Redaktoni] mesazhe Premium-vlerësuarat shkurtër

Mesazhet shkurtër mund të përdoren për të ofruar shërbime Premium normë të abonentëve të një rrjeti telefonik.

Mobile-ndërpritet mesazhe të shkurtra mund të përdoret për të dhënë përmbajtje digjitale si alarme lajme, informacione financiare, logot dhe tones ring. E para-normë Premium përmbajtjen e mediave të dorëzuar përmes sistemit të ishte i pari SMS paguar në botë tone shkarkohen kumbues, siç nisi komercialisht nga Saunalahti (më vonë Jippii Group, tani pjesë e Elisa Group) në vitin 1998. Fillimisht vetëm Nokia quajtur telefonat mund të merren me ta. Nga 2002 e biznesit zile nivel global kishte tejkaluar një miliardë dollarë amerikanë e të ardhurave nga shërbimet, dhe rreth 5 miliard dollarë nga 2008 [citim i duhur].

Ofruesi i vlerës së shtuar të shërbimit (VASP) sigurimin e përmbajtjes paraqet mesazh me (s) SMSC të operatorit celular duke përdorur një protokoll TCP IP të tilla si të protokollit të shkurtër peer-to-peer mesazh (programet apo) ose Machine jashtme Interface (EMI ). The SMSC jep tekstin duke përdorur procedurën normale Mobile ndërprerë dorëzimit. Abonentët janë akuzuar shtesë për të marrë këtë përmbajtje premium, të ardhurat ndahet në mënyrë tipike në mes të operatorit të rrjetit mobil dhe VASP ose përmes aksioneve të ardhurave ose të një tarifë fikse transportit. Paraqitja në SMSC është trajtuar zakonisht nga një palë e tretë.

Mobile-origjinën mesazhe të shkurtra mund të përdoret gjithashtu në një mënyrë premium-vlerësuarat për shërbime të tilla si televotimi. Në këtë rast, VASP ofrimin e shërbimit të merr një kod të thjeshtë nga operatori i rrjetit telefonik, dhe abonentë të dërguar tekste për këtë numër. Pagesa për transportuesit e ndryshojnë nga transportuesi, përqindjet e paguar janë më të mëdha në çmimin më të ulët e shërbimeve SMS Premium. Shumica e ofruesve të informacionit duhet të presin që të paguajnë rreth 45% të kostos së premium SMS deri para në zgarë. Dorëzimit të tekstit të SMSC është identike me një nënshtrim standard MO Short Message, por pasi teksti është në viruset, Qendra Shërbimi (KS) identifikon Kodi i shkurtër, si një shërbim premium. KS do të drejtpërdrejta me përmbajtjen e mesazhit tekstit të VASP, zakonisht duke përdorur një protokoll IP të tilla si programet apo ose EMI. Subscribers janë akuzuar një premisë për dërgimin e mesazheve të tilla, me të ardhurat ndahet në mënyrë tipike në mes të operatorit të rrjetit dhe VASP. Kodet e shkurtër të punojnë vetëm brenda një vendi, ata nuk janë ndërkombëtare.

Një alternativë për SMS përbrenda është e bazuar në numrin e gjatë (format ndërkombëtare numrin, p.sh. 44 762 480 5000), e cila mund të përdoret në vend të kodeve të shkurtër për pritjen SMS në aplikime të ndryshme, të tilla si votimi TV, promovime të prodhimeve dhe fushatave. Numrat Long punë ndërkombëtarisht, lejojnë bizneset të përdorin numrat e tyre, në vend se kodet e shkurtra të cilat janë ndarë zakonisht të gjithë shumë të markave. Përveç kësaj, numra të gjatë janë numra jo-premium përbrenda.
Shih gjithashtu: Reverse faturimit SMS, kërko Mobile, dhe kodi i shkurtër
[Redaktoni] SMS në rrjetet e telefonisë satelitore

Të gjitha rrjetet tregtare telefon satelitor me përjashtim të Aces dhe OptusSat mbështetje SMS [citim i duhur]. Ndërsa në fillim aparate iridiumin vetëm mbështetje SMS hyrje, modele më vonë mund të dërgojnë mesazhe. Çmimi per mesazhin ndryshon për rrjete të ndryshme. Ndryshe nga disa rrjete telefoni celular, nuk ka pagesë shtesë për dërgimin e SMS ndërkombëtare ose për të dërguar një për një rrjet të ndryshme telefon satelitor. SMS nganjëherë mund të jetë dërguar nga zonat ku sinjali është tepër e dobët për të bërë një telefonatë zëri.

telefon rrjetet satelitore zakonisht kanë web-based ose e-mail-i bazuar Portals SMS ku mund të dërgoni SMS falas në telefonat e lidhur në atë rrjet të veçantë. ofruesve të shërbimeve të tjera komerciale të tilla si Targlets [35] të lejojë për SMS në 881 dhe 882 që numëron prefiksin plan. Disa nga ofruesit e tjerë të mbulojë gjithashtu plani 870.
[Redaktoni] Vulnerabilities

Të Shërbimit Global për komunikime Mobile (GSM), me numrin më të madh në mbarë botën e përdoruesve, succumbs të disa dobësi të sigurisë. Në GSM, vetëm të trafikut udhë ajrore midis Stacionit Mobile (MS) dhe marrës Base Station (BTS), është i koduar opsionale me një shifër lumë i dobët dhe i thyer (A5 / 1 ose A5 / 2). Të legalizuara është i njëanshëm dhe gjithashtu të prekshme. Ka edhe shumë dobësi të tjera të sigurisë dhe të metat [36]. dobësitë e tilla janë të pandara në SMS si një nga shërbimet më të lartë dhe i provuar me një disponueshmërinë globale në rrjetet GSM. SMS mesazheve ka disa dobësi të shtesë të sigurisë për shkak të ruajtur funksion të saj-dhe-përpara, dhe problemi i SMS të rreme që mund të bëhet nëpërmjet internetit. Kur një përdorues është roaming, përmbajtja SMS kalon nëpër rrjete të ndryshme, ndoshta duke përfshirë në internet, dhe është i ekspozuar ndaj sulmeve të ndryshme dhe dobësitë. Një tjetër shqetësim lind kur një kundërshtar merr akses te një telefon dhe lexon mesazhet e mëparshme të pambrojtur [37].

Në tetor të vitit 2005, hulumtuesit nga Pennsylvania State University botuar një analizë e dobësitë në rrjetet celulare SMS-të aftë. [38] Hulumtuesit spekuluar se sulmuesit mund të shfrytëzojnë funksionalitetin e hapur të këtyre rrjeteve që të ndërpriten ato ose t'i bëj të dështojë, ndoshta në një të gjithë vendin shkallë.
[Redaktoni] spoofing SMS
Artikulli kryesor: spoofing SMS

Industria e GSM ka identifikuar një numër të sulmeve të mundshme në mashtrim operatorëve të telefonisë celulare që mund të dërgohen me anë shpërdorimit të SMS mesazheve shërbimeve. Më serioze e kërcënimeve është SMS Spoofing. SMS Spoofing ndodh kur një fraudster manipulon informacion adresa në mënyrë që të luaj rolin e një përdorues që ka roamed mbi një rrjet të huaj dhe është dërguar mesazhe në rrjet në shtëpi. Shpesh, këto mesazhe janë adresuar në destinacione jashtë rrjetit në shtëpi - me shtëpi viruset në thelb të "rrëmbyer" për të dërguar mesazhe në rrjetet tjera.

E vetmja mënyrë e sigurt për zbulimin dhe bllokimin e mesazheve spoofed është në ekran mesazhet që vijnë mobile-origjinën për të verifikuar që dërguesi është një parapagues i vlefshëm dhe se mesazhi që vjen nga një pozicion të vlefshëm dhe të sakta. Kjo mund të zbatohet duke shtuar një funksion inteligjente mposhti në rrjet që mund të pyetje me origjinë të dhënat pajtimtar nga HLR para se mesazhi është dërguar për shpërndarjen. Ky lloj i funksionit inteligjente kurs është përtej aftësive të trashëgimisë mesazheve infrastrukturës. [39]
[Redakto] Shërbimet e urgjencës

Në disa vende SMS porosive mund të përdoren për të kontaktuar shërbimet e urgjencës. Në Mbretërinë e Bashkuar, SMS text messages mund të përdoret për të thirrur e shërbimeve emergjente pas regjistrimit në shërbimin emergencySMS. Ky shërbim ka për qëllim kryesisht në njerëzit që për shkak të aftësisë së kufizuar nuk janë në gjendje për të bërë një telefonatë zëri, por ka qenë kohët e fundit promovohet si një mjet për rrethoresh dhe alpinistë për të thirrur [40] [41] shërbimet emergjente nga zonat ku një telefonatë zëri nuk është e mundur për shkak të fuqisë të ulët të sinjalit.
[Redaktoni] Shiko edhe

    * Krahasimi i standardeve të telefonit celular
    * Gjuha SMS
    * Telegram
    * Tekst i mesazheve
    * Thumbing
    * Short Message Service Center (SMSC)
    * Short shërbim mesazh realizimi teknik (GSM)
    * Porta SMS (dërgimin tekst për të, ose nga pajisje të tjera se sa faqe)
    * SMS hubbing
    * Shtëpi SMS kurs
    Multimedia Messaging Service *
    * Extended Messaging Service

[Redaktoni] Lidhje të jashtme

   1. ab ^ GSM Dok 28/85 "Shërbimet dhe Objektet duhet të sigurohet në sistemin GSM" rev2, qershor 1985
   2. ^ LA Times: Pse mesazhe me tekst janë të kufizuara në 160 karaktere
   3. ab ^ GSM 03,40 realizimi teknik i Short Message Service (SMS).
   4. ^ Shih dokumentin 02/82 GSM në dispozicion në arkiv ETSI
   5. ^ Këto Mesazh Trajtimi Sistemet kishte qenë e standardizuar në ITU, shih specifikimet seri X.400
   6. ^ Shih librin Hillebrand, Trosby, Holley, Harris: SMS krijimi i Personal Messaging Global Text, Wiley 2010
   7. ^ Shih GSM dokument 28/85rev.2 e qershor 85 dhe 66/86 GSM WP1 dokument në dispozicion në arkiv ETSI
   8. ^ Shih gjithashtu Friedhelm Hillebrand "GSM dhe UMTS, krijimin e Global Mobile Communication", Wiley 2002, kapitujt 10 dhe 16, ISBN 0470 84322 5
   9. GSM 19/85 ^ dokument, në dispozicion në arkiv ETSI
  10. GSM ^ dokument 28/85r2, në dispozicion në arkiv ETSI
  11. TS GSM ^ 02,03, Teleservices mbështetur nga një rrjet GSM Publik Land Mobile (PLMN).
  12. ^ Dokumenti GSM IDEG 79/87r3, në dispozicion në arkiv ETSI
  13. ^ GSM 03,40, WP4 152/87 dokument, në dispozicion në arkiv ETSI
  14. ^ Finn Trosby, "të rikë çuditshme të GSM SMS", Telektronikk Vol.3 2004.
  15. ^ MAP Faza 1 specifikim, në dispozicion nga faqja e internetit 3GPP.
  16. ^ MAP Faza 2 specifikim, në dispozicion nga faqja e internetit 3GPP.
  17. ^ CAMEL Faza 3 specifikim, në dispozicion nga faqja e internetit 3GPP.
  18. ^ CAMEL Faza 4 specifikim, gjithashtu në dispozicion nga faqja e specifikimet 3GPP.
  19. ^ Txt Hppy bthdy! Dhjetor 2002, News BBC.
  20. ^ UK përshëndet ditëlindjen e 10 e SMS, dhjetor 2002, The Times of India.
  21. ^ Parë vendosjen e nivelit të dytë për Text Messaging (SMS)
  22. ^ A b GSM shtypi World release
  23. Kristal ^, David (2008/07/05). "2b 2b apo jo?". Guardian Unlimited. http://books.guardian.co.uk/departments/referenceandlanguages/story/0,, 2289259,00. html. Marrë 2008/07/08.
  24. ^ ITU Internet Report 2006: digital.life, Kapitulli 3
  25. GSM ^ 03,41, realizimi teknik i transmetimit Short Message Service Cell (SMSCB).
  26. ^ Gil Mbahet: "Të dhënat mbi Wireless Networks". faqe 105-111, 137-138. Wiley, 2001.
  27. ab ^ 3gpp TS 23,038, shkrimit dhe informacioni gjuhë të veçanta.
  28. ^ Ian Groves: "Mobile Sistemet", faqe 70, 79, 163-166. Chapman & Hall, 1998.
  29. ^ "T-zona mesazheve tekst: dërgoni dhe merrni mesazhe me tekst celular mesazheve". T-mobile.com. http://www.t-mobile.com/shop/addons/services/TzonesDetail.aspx?tp=Svc_Tab_TZones&tsp=Svc_Sub_Messaging&tssp=Svc_Sub_TextMessaging&oscid=4CD51BA7-B5AF-4AB2-85E0-50EC0AF141F9. Marrë 2008/09/18.
  30. ^ "Support - Si mund të shkruaj dhe të dërguar një mesazh shkrimor për një klient Sprint Nextel apo nga e-mail?". Support.sprintpcs.com. http://support.sprintpcs.com/doc/sp7648.xml?selectedDeviceId=5707&related=y&Referring 20Related%%% 20DocID 20List% 20Index = 5 & docid = 7434 & navtypeid 10 = & = 7 & pagetypeid prevPageIndex = 10. Marrë 2008/09/18.
  31. ^ "Përgjigjet FAQs - Support Verizon Wireless". Support.vzw.com. % Http://support.vzw.com/faqs/Picture 20Messaging/faq_pixmessaging.html # item3. Marrë 2008/09/18.
  32. ^ Gjykimet BT mobile SMS fiks zë, janar 2004, The Regjistrohu.
  33. ^ [1], 2006 shtator, SMStextnews
  34. ^ SMS Tutorial: Hyrje në AT Komandat, Komandat bazë dhe Komandat Extended
  35. ^ "Sinjali i rrjetit për rrjetin satelitor mesazheve". targlets.com. http://targlets.com. Marrë 2010/09/01.
  36. ^ Zgjidhje të dobëta të Sigurimit GSM, arXiv Proceedings of 2 Konferencës IEEE International mbi Aplikime Next Generation Mobile, Services, dhe Technologies (NGMAST2008), pp.576-581, Cardiff, UK, shtator 2008,: 1002,3175
  37. SSMS ^ - Nje SMS Messaging Sigurt Protokollin për Pagesave-M Sistemet, Proceedings of Simpoziumi 13 IEEE në Kompjuter dhe Komunikacionit (ISCC'08), f. 700-705, korrik 2008 arXiv: 1002,3171
  38. ^ Një Analizë e Vulnerabilities në Rrjetet SMS-aftë Celular: Funksionaliteti Eksploatimi i Hapur në Rrjetet SMS-aftë Cellular (Website)
  39. ^ Një vështrim mbi atë se si të ndaluar SMS Spoofing në rrjetet e operatorit mobil (9 shtator 2008)
  40. ^ Malore Këshilli i Skocisë lajmeve 24/11/10
  41. goforawalk.com ^ lajme dhjetor 2010

[Redaktoni] Lidhje të jashtme
Projekti Commons ka media në lidhje me: SMS

    * 3gpp - Organizata që mban specifikimet SMS.
    * SMS, rikë çuditshme e GSM
    * ISO Standardet (Në format Zip file)
    * GSM 03,38 to Unicode - GSM zyrtare
    * SMS Fakte (GSM-Technology.com) - përfshin përcaktimet e Class 0, Klasa 1, Klasa 2 dhe Klasa 3 MT (Mobile ndërprerë) mesazhe
    * SMS mode PDU (PDU = Protocol Description Unit)

[Hide] · v d · skemë eURI
Zyrtar
aaa · aaas · ACAP · · kapak · CID crid · dhënat · · DAV dict · dns · · fax file ftp · · · gjeo shkojnë · · Gopher h323 · http · https · im · IMAP · info · ldap · mailto · mes · nfs · Lajme · · NNTP pop · pres · rtsp · gllënjkë · sips · SNMP · tag · tel · Telnet · urnë · wais · XMPP
Jozyrtar
rreth · · AFP qëllim · prirur · bolo · bzr · callto kafe · · cvs · daap · ed2k · · ushqyer peshqit · gg · · git gizmoproject · iax2 · irc · ircs · itms · ldaps · mms · magnet · msnim · postal2 · rsync · · · secondlife Skype Spotify · ssh · svn · · sftp sms dikujt · · avull ·-view burim · vzochat · · webcal Winamp · wyciwyg ymsgr · xfire ·
Lista e Protokollit

Marrë nga "http://en.wikipedia.org/wiki/SMS"
Temat: Mobile shërbimeve të telekomunikacionit | telekomunikacionit standardet Mobile | 3 Gjeneruar Partneritetit standardet Project | Tekst i mesazheve
kategori Hidden: Artikuj që kanë nevojë për referenca të tjera nga korriku 2008 | Të gjithë artikujt që kanë nevojë për referenca të tjera | Të gjithë artikujt me deklaratat unsourced | Artikuj me deklarata unsourced nga tetor 2008 | Artikuj me deklarata unsourced nga muaji qershor 2008 | Artikuj me deklarata unsourced nga maj 2008 | Artikuj me unsourced deklarata nga Nën 2010 | Artikuj që kanë nevojë për referenca të tjera nga muaji qershor 2008 | Artikuj me deklarata unsourced nga tetori 2009 | Artikuj me deklarata unsourced nga Sht 2010
Mjete vetjake

SHKOLLA E MESME “SEZAI SURROI” BUJANOC

Profili arsimor: ELEKTROTEKNIK I KOMPJUTERËVE

PUNIM MATURE

Tema: Mesazhet (SMS)ne rregullimin automatik

Lënda: Bazat e rregullimit automatik

Profesori i lëndës Nxënësi Ali Dauti - IV-8

Qershor, 2016

PËRMBAJTJA

1- Çfarë shërbimi ofron interneti

2-Autonomia e një adrese e-mail

3-Trupi i mesazhit

4-Si lexohet një mesazh

5-Formatimi i mesazheve me Eudora

6- Referencat

MESAZHET SMS POSTA ELEKTRONIKE

Çfarë shërbimi ofron interneti.

Një nga shërbimet që afron interneti,është posta elektronike ose siç njihet ndryshe e-mail.

Marrje dhe dërgimi i postës elektronike.

Posta elektronike ose e-mail (electronic mail) është versioni i internetit i postës së zakonshme të letrave.Në vend që të hidhni letrën në kutinë e zakonshme postare,juve dërgoni një mesazh nga kompjuteri juaj nëpërmjet linjës telefonike.Mund ti dërgoni e-mail kujtëdo që ka mundësi të përdor internetin.

Të mirat e e-mail.-it

¨ Ju jep juve avantazh për lidhje dhe bashkpunim me të tjerët.

¨ Është shërbimi i lirë (paguhet vetëm kosto e telefonates lokale)

¨ I shpejtë,koha e mbritjes është e rendit minutë

¨ Mesazhit e-mail mund ti bashkëngjiten skedarë dhe doc,

Çfarë është një adresë e-mail?

Për të dërguar dhe marrë duhet të kini një adresë e-mail.

Adresa është ekuivalent i shtëpisë kur dërgoni letra me postë

Adrsa ka trajtën

Personi psh Agim

Vendi shtëpi të vetë

Autonomia e një adrese e-mail është:

o Një User ID; çdo person që ka një adresë e-mail,ka një kod përdoruesi. Ai është diçka e ngjashme me emrin apo mbiemrin e personit,por mund të jetë dhe diçka më e komplikuar.

o @ à shqiptohet at sherben për lidhjen e kodit të përdoruesit me elementin etretë përbërës të adresës.

o Emri i hostit institucioni.org à emri i vendit (domain-it) (emri í hostit) çdo adresë i-mail ka një emër hosti.

psh alik @ hpe25.inima.al

Përbërja e një mesazhi e-mail

Çdo mesazh përbëhet nga dy pjesë:

o Koka (mund të mendohet si një zarf,ku shkruhet emri i marrësit,adresa qyteti dhe shteti)

o Trupi í mesazhit (përmbajtaja e letrës brenda zarfit) është teksi që ju dëshironi të lexojë marrësi í mesazhit ai duhet të jetë i shkurtër dhe konçizë.

Koka e mesazhit përmban informacione te mjaftueshme për shpërndarjen e mesazhit.

Në kokën e mesazhit bëjnë pjesë fushat:

To à përmban adresën e-mail të personit që í dërgohet mesazhi

From à përmban adresën e-mail të personit që dërgon mesazhin. Në disa raste mbushet automatikisht.

Subject: përmbanë një përshkrim shumë të shkurtër të mesazhit (20-30 karaktere)

CC (Carbon Copy) përmban adresën e-mail të ndonjë personi tjetër shtesë që do ti dërgoni një kopje të mesazhit

BCC (Blind Carbon Copy) përmban adresën e-mail të ndonjë personi tjetër shtesë që do ti dërgoni një kopje të mesazhit,pa vënë në dijeni personat.

Attachments: ju lejon të atashoni një document të tërë në mesazhin tuaj,pra vendoset emri í skedarit që do të dërgoni së bashku me mesazhin e-mail.

To: spen@inim. al

From: Ardian Alikaj alik @mail.isocws,isoc.org

Subject: Leksionet e javës

CC: enal@inima.alngoz@inima.al

Bcc: artang@sdc.tirana.al

Attached: C:\alik\java.doc.

p3l3in

Trupi i mesazhit

Trupi i mesazhit është teksti që ju dëshironi të lexojë marrësi i mesazhit.

Klientët e-mail

Programet që përdoren për leximin dhe kompozimin e mesazheve e-mail,quhen edhe klientë e-mail.

Ka një sërë klientësh e-mail

Elm ; Pine; Eudora; Pegasus etj.

Kofigurimi dhe përdorimi í programit EUDORA

Është një nga programet më popullorë për e-mail ky program është në shumë gjuhë dhe ky është shkaku që është kaq popullor.

Instalimi í këtij programi bëhet ekzekutohet skedari setup.exe bëhet ndjekja hap pas hapi.

Konfigurimi í programit në menunë Tools à Options jepen opsione

Getting started specifikohet emri juaj POP adresa e kthimit dhe mënyra e lidhjes me internetin. P.sh spen@hpe25.meta.al

Personal Info përcaktohet emri juaj, adresa POP dhe adresa e kthimit,si dhe emri í përdoruesit kur jemi lidhur Dial-Up

Hosts përcaktohen emrat e hosteve psh fut emrin e serverit hpe25.meta.al

Checking Mail përcaktohet se sa shpesh dote bëhet kontrolli për mesazhe të reja si dhe kriteret gjatë këtij kontrolli.psh jep numrin e minutave.

Sendig Mail përcaktohet koha kur do të dërgohet mesazhi nga Eudora menjëherë apo pas një kohe të caktuar,sigla personale.

Replying zgjidhen opsionet që do të përdoren kur í përgjigjesh një mesazhí

Attachments përcaktohet direktoria ku do të vendosen skedarët që vijnë bashkë me një mesazh e-mail

Personalities përcaktohen disa llogari e-mail

Fonts & Display specifikohet fonti implicit,madhësia e dritares

Styled text përcaktohet mënyra e manipulimit me mesazhet që përmbajnë texte me attribute të ndryshme.

Spell Checking vendosen kritere të ndryshme për kontrollin e gabimeve që mund përmbaj mesazhi

Mailbox Columns zgjidhen kolonat që do të afishohen në dritaren e kutive postare

Labels përcaktohen ngjyrat dhe emrat e etiketave

Getting Attention specifikohet mënyra e informimit të përdoruesit për marrjen e mesazheve të reja.

Extra Warnings përcaktohen rastet kur Eudora afishon mesazhe paralajmëruese

Dialup bëhet konfigurimi í modemit,në rastet kur sherbimi e-mail jepet nga ndonjë ISP me Dial-Up

Advanced Network përcaktohen parametrat e rrjetit dhe lidhja Dial-Up që do të përdoret kur lidheni në Internet.

MAPI specifikonen rastet kur Eudora do të suportojë shërbimin MAPI për programet e tjera

Si të punojmë me Eudora-n

Dritarja është e përbërë nga:

v Një dritare e kutive postare

v Një dritare e pamjes së mesazheve

v Shiriti í menuve

v File,Edit,Mailbox,Message,Transter,Special,Tools,Window,Help

v Shiriti í butonave (toolbars)

v Shiriti í gjendjes (status bar)

¨ Kontrolli për mesazhe të reja

v Në menunë Tools à Options

v Në kategorinë checking Mail në kutizën e texit check for mail every futni intervalin në minuta.ose në menunë file à Check Mail ku afishohet mesazhi You have new mail!

Si lexohet një mesazh

¨ Hapni kutinë postare ku ndodhet mesazhi

¨ Zgjidhni mesazhin që dëshironi të lexoni

¨ Bëni dabëll klik për të hapur dritaren

Libri í adresave

Ku ruhen adresat e personave që komunikohet me shpesh

Në menunë Tools à Address Book

Për të shtuar një adresë të re në libër

1. Në menunë Tools à Address Book à New

2. Në kutinë e dialogut përcaktoni emrin me të cilin doni të indentefionin personin (emri í shkurter)

à kutinë e dialogut Put it on the recipient list

3. klik butoni Ok nëtë djathtë shkruaj adresën e-mail të atij personi.

Konfigurimi i disa llogarive e-mail

Një nga cilësitë më të mira të Eudora-s është se ajo suporton kofigurimin e disa llogarive(adresa) e-mail.

Le të supozojmë se kemi dy llogari (dy adresa)

1. një e-mail personal

2. një e-mail biznesi

zgjithni kategorinë Personalities nga opsionet e Eudora-s (ToolsàOptions)

Formatimi i mesazheve me Eudora

Formatimi i teksit në Eudora bëhet njësojë si në programet e zakonshme të përpunimit të teksit

Dërgimi i mesazhit me Eudora.

Procesi i dërgimit të një mesazhi ndahet në dy faza:

1. kompozimi i mesazhit

2. dërgimi i mesazhit

Mënyrat e kompozimit të mesazhit:

1. Message komanda new message kur duam të dërgojmë një mesazh të ri,kur à këtë komandë afishohet dritarja e mesazhit.

a. në fushën To shkruhet adresa e-mail e marrësit

b. në fushën From do të plotësohet automatikisht me adresën e kthimit të llogarise e-mail,kur doni një llogari tjetër shtypni shift në momentin kur à new message

c. në fushën subjekt fusni një subjekt të shkurtër të mesazhit

d. pasi është formatuar shtypja klik send për të dërguar mesazhin

Reply shërben për tju përgjigjur një mesazhi të ardhur.pasi e keni zgjedhur mesazhin që do ti ktheni përgjigje à Reply fusha To në këtë rast do të plotësohet automatikisht me adresën e personit nga i cili keni marrë mesazhin.Çdo rresht paraprihet nga shenja “>”

Reply to All kur doni që mesazhin tuaj ta marrin të gjithë antarët e listës.

Forward kur mesazhin tuaj doni tja dergoni dikujt tjetër Çdo rresht paraprihet nga shenja “>”

Redirect kur mesazhin tuaj doni tja dergoni dikujt tjetër ashtu si ç është.

Send Again përdoret për të ridërguar një mesazh tuaj në rastet kur ai nuk ka arritur.

Përdorimi i filtrave

Ju jep mundësin juve ta kofiguroni Eudora-n në mënyrë të tillë që të bëjë automatikisht renditjen e mesazheve kthimin e përgjigjes së ndonjë mesazhi

Ne menunë Tools à Filters

Për të krijuar një filtër të ri klik butonin New

Flitri mund të ekzekutohet :

a. gjatë dërgimit të nnë mesazhi

b. gjatë marrjes së një mesazhi

c. ose nga përdoruesi duke à Filter Messages te Special.

Filtrat mund të përdoren për disa qëllime

a. për të renditur mesazhet e marra për secilën llogari.

b. Për tju përgjigjur automatikisht ndonjë mesazhi.

Krijoni një mesazh dhe ruajeni atë si Stationery dhe krijoni një filtër,pa asnjë kruter dhe zgjidhni Reply With me mesazhin perkatës.

Mund të kombinoni veprimin Reply With me veprimin Forward për t`ja kaluar mesazhet e ardhur në adresën tuaj ndonjë personi tjeter, për të komunikuar me emrin tuaj.

c. Për të adresuar mesazhe interesante tek të tjerët.

Specifikoni një kruter psh adresën e dërguesit dhe shtyp Forward To për të adresuar mesazhet e tilla tek ndonjë tjetër që mund të jetë i interesuar.

Puna me skedarët e lidhur me një mesazh e-mail (Attachment)

Mund të dërgohen skedarë të aplikimeve të ndryshme me një mesazh e-mail duke përdorur atashiment,janë skedarë të lidhur me një mesazh e-mail.Kur marrësi merr mesazhin tuaj ai do të marrë gjithashtu edhe skedarin e lidhur me të.

Për të lidhur një skedarë me një mesazh e-mail tërhiqeni me veprimin drag/drop mesazhin nga Windows Explorer ose nga Desktop dhe leshojeni brenda mesazhit tuaj e-mail. Rrugëkalimi plotë bahskë me emrin e skedarit do të shfaqet në fushën Attached të kokës së mesazhit. Gjithashtu mund të përdorni komandën Attch File nga menuja Message dhe à emrin e skedarit që doni të lidhni me mesazhin tuaj. Për të fshirë një skedarë klik emrin e skedarit nga Attached she shtyp tastën Delete

Kur merret një esazh që ka një skedar të lidhur me të shikoni te Tools,Options,Attachments, Attachments Directory

Bëjmë dabëll klik te ikona e skedarit skedari hapet automatikisht.

REFERENCAT

· Goran Nikoliç Bazat e Rregullimit automatic

· Doc.Dr.Sc.Inxh.Shaban Shabani
Dirigjimi dhe Rregullimi Automatik,Prishtinë 2002.

· Bllazho Borozan Sistemi Automatskog Upravljanja,Beograd 1999.
Za IV razred elektrotehniçke shkolle

Data e dorëzimit të punimit:

Data e mbrojtjes së punimit:

Komenti:

Nota: